Sabtu, 22 April 2017

Conto Satua Anggen Aksara Bali lan Aksara Lantin nyane sane mamurda "Ayam Ijo Biluk" punika dados kadowload ring link sor....
https://drive.google.com/open?id=0B8FEQUr82rmFZUVJd3ZJbk5tNFU


AYAM IJO BILUK
          Ring desa Biluk Negara, amangkinan sampun kasamen kawastanin Desa Baluk, wenten jadma mawasta I Gede Tanggu. Pondok dane paling sisi kangin. Dane madue kakasian jadma jawi saking Banyuwangi. Antuk parab ipun pangawi kirang terang. Ipun ngawehin I Gede Tanggu ayam kalih diri, lua muani. Anggen dane bibit. Rupan ipun makakalih pateh sami mabulu ijo gading, tras jago, sandeh, dimpil tengen, ikuh sengker biluk ka samping.
Ri sampune ayam punika ageng tur sane lua sampun ngelah panak, ida Anak Agung ring jembrana miring orti punika. Raris kanikayang ngedih ayame sane muani punika. Dane I Gede tanggu mula bakti ring ida Anak Agung raris kawastanin ayam punika ijo biluk, wireh ikuh ipun sengker malih keni ring desa Biluk.
          Wenten sawatara tigang sasih makurung ring puri, Ida Cokorda ring Mengwi miring orti. Raris ida maputusan saha lingga tangan ngarsayang ayam punika ring ida anak agung ring Jembrana. Ida Anak Agung Jembrana mula bakti ring Ida Cokorda, raris katur ayam punika ka Manguwi. Rawuhing Ida Anak Agung sareng lunga ka Manguwi muatang ayame punika. Di sampune nampak Ida ring puri Manguwi, Ida Anak Agung ring Badung miring ortine punika. Raris Ida ngamargiang telik, nelikin ayam druwen Anak Agung Jembrana punika.
          Disampune kawaspada antuk dutan Ida, gelis malih katur ring Ida Anak Agung Badung, Ida Anak Agung raris mapraraman ring Bagawantan Ida, atur ida padanda kadi sumbung manguningayang,
“Inggih yaning bantas ayam marupa ijo, titiang tan wanten meweh manandingin. Malihne boya baos sane sampun-sampun, kudang ayam marupa ijo pademang titiang ngantos kakaonan cokor I dewa budal sami.”
Duaning asapunikapangandikan Ida padanda, Ida Anak Agung raris nangun kakelcon tur ngundang sahananing para agunge. Nanging yaning maka unteng pakayunane gumanti pisan jaga ngamesehin ayam druwen Anak Agung Jembrana.
Ida Cokorde Mangui wireh olih lingga tangan pangulem, raris Ida ngandika ring Ida Anak Agung Jembrana, “kengken cening, wireh kaundang antuk Anak Agung ring Badung. Ida ngawangun kaklecan, bani rasa ngadu siape ne?”   
Matur Ida Anak Agung Jembrana, “ purun, wireh sampun suwe purun titiang. Yan antuk ala ayun ipun, titiang tan wenten purun nguningayang.”
Ida Cokorda raris ngandika.” Nah, yaning keto jalan mani suba gocek.” Benjangane Ida Cokorda Raris mamargi lunga ka Badung ngadu ayame punika.
Kabaos Ida Padanda, ngranjing ring pamerajan Ida. Irika Ida mapuja raris melingsa dados ayam marupa wangkas kuning, wok telatah lambih, godeg arang. Di baune Ida malingsa, raris keni sapa antuk Ida Hyang Mawisesa mangda Ida seda ring payudan wireh Ida sampun maraga sadu kayune kari sakadi dusta wenang malalingsen.
Gelising satua disampune sampun pada rauh ring kaklecan, matemu druen Ida Cokorda ring druen Anak Agung Badung, sane boya ja tios wantah ayam lalingsen punika. Raris durus mabuat antuk panagara. Disampune pada puput mataji, raris kabata ring tengah kalangan antuk juru kembar raris kalepasan. Matarung wantah apisan sami kanin piahne tur sami geen. Raris majadeng sue. Sane wangkas tan nyidayang ngutil, sane ijo naler tan wenten nyidayang  ngutil dening pada werat kanine. Pamuputne raris sapih.
Sedek punika yaning wenten kaon silih tunggil, minab bupati sane kakalih punika raris nangun yuda sawireh sampun pada tragia. Minab sampun Ida Sanghyang Mawisesa ngardia mangda sapih. Watek para agunge raris budal wireh sampun sore.
Ida Cokorda bau rauh ring puri, ayah Ida raris padem. Ida Anak Agung ring Badung bau rauh ring bagawantan Ida seda. Di sampune wusan kapratista, layon Ida Pedanda ring puri Ida Anak Agung ring badung raris wenten tumbuh ayam wangkas kuning, wok tlatah lambih godeg arang, kawastanin antuk Ida Anak Agung Rsi Nambi, wireh duk Ida Padanda malingsa dados ayam asapunika rupane.  
Conto Satua Aksara Bali lan Aksara Latinnyane sane mamurda "Ayam Sangkur" ring sor ....
https://drive.google.com/open?id=0B8FEQUr82rmFQ2FuSm1seEhUZGs

AYAM SANGKUR

            Makawinan wenten ayam sangkur, tan wenten ngelah kibul, punika wenten nyatuaang. Kabaos duk kala rihin ring jagat Jembrana, wenten jadma maparab I Tumtum, antuk desan ipun pangawi matur sisip. Ipun ngelah banteng kalih diri. Lebih ipun ring pabianne. Kala ipun jaga nenggala ring carik ipun, semeng-semeng ipun luas keabiane jaga ngejuk banteng ipun. Rauh ipun ring pabianne tan wenten banteng ipun panggiha. Mailehan rerehin ipun tur pagehan abian ipun sami kukuh, tan wenten sane rusak, irika ipun bingung makenehin. Ring pabianan ipun wenten wit kepuh ageng apuun miwah wit tiying tigang lingseh. I Tumtum raris merika, ring batan wit kepuhe negak masila raris ipun mesesangi.
            “Jro panunggun kepuh, banteng titiang ical iriki. Tulung patujuin tityang, dija ipun magenah. Yening kapanggih, tityang aturin jro panunggun kepuh ketipat akelan maulam ayam.”
            Bau asapunika munyin ipun, saget masuara banteng ipun ring batan tiying ipun. Sane itunin wenten ping dasa celepin ipun irika tan wenten kapanggih. Duaning asapunika raris ipun wangde nenggala. Terus ipun malih budal. Rauh ring pondok raris ngawe ketipat, nampah ayam, jaga anggen ipun nawur punagi. Ayam punika guling ipun. Sampun sami rateng, genahang ipun ring salange, ngantosang mangda lingsir pacang matur punagine.
            Malih ajebosne rauh pianak ipun saking melali, ajinange guling ayame punika. Mapuara nyud manah ipun raris jemaka kibul ayame daara tur ipun malih makaon. Sampun lingsir suryane, I Tumtum raris makinkin pacang keabiane. Bau wireh meonge irika magenah ring batang salang. Sampun puput babuatan ipun raris ipun majalan kabiane. Serauhe ring batan kepuhe punika, genahang ipun ketipate rauhing ulame raris ipun ngendihang geni pacang anggen nunjel menyan. Irika ipun kagiat ningalin guling ayame urip tur malaib tan wenten maikuh. Sengangat sengenget ipun miwasan menek, tan wenten kanten punapi-punapi. Raris dingeh ipun wit kepuhe masuara ngerem tur ngrehgeh, usan ngrehgeh wau wenten suara terang.
            “Eh cai Tumtum, cai tusing dadi naur sesangi ketipat mabe ben be guling. Benehne bukakak siape to buina gulinge to suba carikan krana ilang kibulne. Awake tusing nyak nampi, to krana buin urip awake ya. Pitui yen cai matamiu tusing dadi nganggon be guling numabunggkulan, musti recah.”

            Punika awinan I Tumtum wangde naur punagi, malih ngewlinin ngangge bukakak ayam. Indik puniki ring jagat Jembrana rauh mangkin jadmane tan wenten nauur punagi ketipat maulam guling, malihne ayame sangkur tan pisan kangge pacang daging bebanten.